Bebek Beslenmesi ve Ek Gıdalar

Ek gıda başlama süreci bebek ve ebeveyn açısından büyük değişimlerin başladığı bir süreç. Bazen doğru olanı yapabilmek açısından kaygı verici olsa da, ebeveynin rahat davranması mümkün olduğunda, bebek ve aile için keyifli ve heyecan verici olmaktadır. Yalnız anne sütü ile beslenen bebeklerde ek gıdalara 6. aydan sonra başlanır. Ancak bebeğin büyüme ve gelişmesine göre hekim bebek için ideal başlama zamanını belirleyecektir. Bu dönemde çocuğunuza verdiğiniz ek gıdaların anne sütünün tamamlayıcısı olduğunu unutmamak gerekir. Çocuğun sizden farklı bir bünyesi, duygu ve düşünceleri vardır. Kesinlikle reddettiği besini vermek için zorlamayın. Aksi takdirde anne-çocuk iletişimi, sevgi bağı zedelenir. Ek gıdaya geçişte, özellikle katı gıdaların verilmeye başlandığı dönemde bebekler dilleri ile besinleri itebilir. Bebeklerin, istem dışı yaptıkları bu hareket genellikle 6.-8. aydan sonra düzelir. Bebeğiniz ek gıdaları sevmedi diye endişelenmeyiniz.

Çocukların beslenme durumu en iyi kilo alışları, boy değişimleri ve yeterli gelişim göstermesi ile değerlendirilir. Bunun için çocuğunuzu düzenli sağlık kontrollerine götürünüz.

Bu dönemde çocukların doğru beslenme davranışı kazanmaları için çocuk desteksiz oturmaya başladıktan sonra en kısa sürede mama iskemlesi alınmalıdır. Mama iskemlesine oturan çocukların önüne iskemlenin tepsisine ufak besin parçaları konarak çocuğun bunları ellerini kullanarak yemesi sağlanmalıdır.

EK BESİNLER

Ek besinler, çocuğu değişik tatlara ve kıvamlara alıştıran, ileri yaşlar için kolay yeme alışkanlığı kazandıran, besleyici değeri yüksek besinlerdir. Bu dönemde verilecek ek besinler meyve püresi, sebze püresi, muhallebi, yoğurt gibi yiyecekleri içerir.

Ek besinler kaşıkla veya bardakla az miktarlarda başlanarak verilir, daha sonra öğün haline getirilir.

Yeni deneyeceğiniz yiyecekleri çocuk ne çok aç ne de çok tok iken veriniz.

Ek besinlerin hepsine aynı haftada başlamayınız. Yeni besinleri en az 3 gün yada bir hafta aralıklarla çocuğunuzun beslenme programına ekleyiniz.

Yeni verilecek yiyeceklerin alerji yapıp yapmadığına dikkat ediniz. Şüphelenilen gıda çocuğa verilmediği zaman belirtilerin geçip geçmediğini kontrol ediniz.

Bebeğinize hiçbir zaman şekere veya reçele batırılmış yalancı meme vermeyiniz. Çocuğunuzun hoşlanmadığı önemli yiyecekleri 2-3 haftalık aralarla tekrar vermeyi deneyiniz.

Tüm yiyeceklerin temiz, taze ve iyi pişmiş, olmasına dikkat ediniz. Bebeğinize 18. ayın sonuna kadar kaynatılmış su veriniz. Hazır (tercihan cam şişe) suyu verirken kaynatmanıza gerek yok.

 YOĞURT: Genellikle sabah öğünü ek gıdası olan yoğurt muhallebi yerine de verilebilir.

Bebek Yoğurdu Tarifi

Malzemeler:

• 1 litre taze günlük süt (pastörize ya da çiğ süt kullanılabilir, çiğ süt kullanıyorsanız önceden kaynatın)
• 1 tatlı kaşığı yoğurt (maya olarak kullanılacak, tercihen ev yapımı veya doğal yoğurt)

Hazırlık:

1. Sütün Hazırlanması:
• Sütü bir tencereye alın ve kaynatın. Eğer çiğ süt kullanıyorsanız, mikroplardan arındırmak için sütü 10-15 dakika kaynatmayı unutmayın.
• Kaynayan sütü, mayalama için uygun sıcaklığa gelmesi için bir süre bekletin. (Yaklaşık 40-45°C olmalı; sıcaklık serçe parmağınızı süte batırdığınızda yakmayacak, ancak sıcak hissettirecek seviyede olmalı.)

1. Mayanın Hazırlanması:

• 1 tatlı kaşığı yoğurdu bir kaseye alın. Üzerine 1-2 yemek kaşığı ılık süt ekleyerek karıştırın. Homojen bir karışım elde edin.

1. Mayalama:

• Hazırladığınız maya karışımını tencereye koyduğunuz ılık süte ekleyin ve iyice karıştırın.

1. Mayalama Süreci:

• Sütü, yoğurt mayalama kabına (cam kap veya toprak kap tavsiye edilir) aktarın.
• Kabın üzerini kapatıp, kalın bir örtüyle sararak sıcak bir ortamda bekletin. Ortalama 5-6 saat (daha soğuk bir ortamdaysa 8 saate kadar) bekletmek yeterli olur.

1. Dinlendirme:

• Yoğurt mayalandıktan sonra buzdolabına alın ve 1 gece dinlendirin. Bu, yoğurdun kıvam almasını sağlar.

Öneriler:

• Bebeklere özel yoğurt yapmak için süt ve maya tamamen doğal olmalıdır.
• İlk denemede küçük bir porsiyon yaparak bebeğinizin yoğurda alışmasını ve herhangi bir alerjik reaksiyon göstermediğinden emin olun.

SU VERİMİ: ·  Bebek 6 aylık olduğunda ve ek gıdaya geçildiğinde az miktarda su verilmesi önerilir.

• Miktar:

• Başlangıçta, öğünlerle birlikte birkaç çay kaşığı (20-30 ml) su yeterlidir.
• Bebek büyüdükçe bu miktar artırılabilir.

• Su, yemek sonrası ağız temizliği ve ek gıdaların sindirimi için yardımcı olur.

SEBZE ÇORBASI VE PÜRESİ, SEÇENEKLER: 

Ek gıdaya geçiş, bebeğinizin gelişiminde önemli bir dönüm noktasıdır. Bu süreçte sebzeler, hafif ve besleyici özellikleriyle iyi bir başlangıçtır. İşte sebzelerle ek gıdaya başlarken dikkate almanız gereken öneriler:

1. Ek Gıdaya Başlama Yaşı

• Bebeğiniz 6 ayını doldurduğunda ve gelişimsel olarak hazır olduğunda ek gıdaya başlanmalıdır. (Başını dik tutabilmesi, yiyeceği ağızda kontrol edebilmesi gibi belirtiler.)
• Doktorunuza danışarak hazır olup olmadığını teyit edin.

2. Sebzelerle Başlamanın Avantajları

• Sindirim dostudur: Sebzeler lif içerikleriyle bebeğin sindirim sistemini destekler.
• Farklı tatlara alışma: Bebeğinizin sebzelerin doğal tatlarına alışmasını sağlar ve damak tadını geliştirir.
• Düşük alerji riski: Sebzelerin çoğu, alerji riskinin düşük olması nedeniyle güvenli bir seçenektir.

3. Hangi Sebzelerle Başlamalı?

Başlangıç için tatlı olmayan, tek tip sebzeler tercih edilmelidir. İşte önerilen sebzeler:

• Havuç: Tatlımsı tadıyla bebekler tarafından kolay kabul edilir.
• Patates: Yumuşak kıvamı ile sindirimi kolaydır.
• Kabak: Su oranı yüksek ve hafif bir sebzedir.
• Tatlı patates: Zengin besin içeriğiyle iyi bir seçenektir.
• Brokoli ve karnabahar: Gaz yapma potansiyeli nedeniyle küçük porsiyonlarla başlanmalıdır.

4. Sebzeleri Hazırlama ve Pişirme

• Sebzeleri buharda pişirmek veya suda haşlamak en besleyici yöntemdir.
• Pişen sebzeleri ezerek pürüzsüz bir püre haline getirin.
• İlk günlerde sebzeleri tek başına ve az miktarda (örneğin 1-2 tatlı kaşığı) verin.

5. Alerji Takibi

• Yeni bir sebze denemeden önce 3 gün bekleyin. Bu, bebeğinizin sebzeye karşı alerjik bir reaksiyon gösterip göstermediğini anlamanızı sağlar.
• Döküntü, ishal, kusma veya huzursuzluk gibi belirtiler varsa sebzeyi bırakıp doktorunuza danışın.

6. Başlangıçta Nelere Dikkat Edilmeli?

• Tuz ve baharat eklemeyin: Bebeğinizin böbrekleri için saf sebzeler tercih edin.
• Ilıtılmış püreler: Çok sıcak veya soğuk olmamasına dikkat edin.
• Bebeğinizin temposuna uyun: Zorlamadan, bebeğinizin tepkilerini izleyerek ilerleyin.

7. Sebzeleri Zenginleştirme

Başlangıçta tek sebzeler kullanılsa da, ilerleyen süreçte farklı sebzeleri bir araya getirerek zengin tatlar oluşturabilirsiniz. Örneğin:

• Havuç ve kabak püresi
• Patates ve tatlı patates püresi

8. Günlük Rutin

Ek gıda başlangıcında, bebeğinizin ana besin kaynağı hala anne sütü veya formül mamadır. Sebze püresi, öğünlerin küçük bir tamamlayıcısı olmalıdır.

Örnek Başlangıç Programı

• 1. Gün: 1 tatlı kaşığı havuç püresi
• 2. Gün: 2 tatlı kaşığı havuç püresi
• 3. Gün: Patates püresi
• 4. Gün: Havuç ve patates karışımı

Bu süreçte bebeğinizin keyif aldığı sebzeleri belirleyebilir ve ona göre ilerleyebilirsiniz. Unutmayın, bu bir öğrenme sürecidir ve sabırlı olmak önemlidir! 

ALTERNATİF ÖNERİLER

Genellikle öğle öğününde, 1-2 tatlı kaşığından başlanarak yavaş yavaş arttırılarak verilir.

1’nci hafta (sebze çorbası): 4 su bardağı su, 2 orta boy havuç, 1 orta boy patates, 1 tatlı kaşığı pirinç konarak 45-50 dakika ağzı kapalı kapta pişirilir. Düdüklü tencerede pişirecekseniz 1 su bardağı su ve 15 dakika pişirmek yeterlidir. Tel süzgeç geçirilir. Bu sulu çorba önce yarım çay bardağı ile başlanır, çocuğun isteğine göre yavaş yavaş arttırılarak verilir. Doyacak miktarda yiyebilene dek öğünler anne sütü ile tamamlanır.

2’nci hafta (basit sebze püresi): Yukarıdaki gibi daha az su ile ve 1 tatlı kaşığı zeytinyağı konarak pişirilir. Havuçlar, patatesler tamamıyla ezilerek püre haline getirilir.

3’ncü hafta (karışık sebze püresi): Mevsim sebzeleri eklenerek içerik zenginleştirilir. Küçük kaplarda 1-2 gün buzdolabında saklanabilir. Ancak yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, maydanoz, pazı vb.) günlük eklenip hemen tüketilmelidir. Yeşil yapraklı sebze içeren çorbalar bir kereden fazla ısıtılmamalıdır. Bu dönemde hazırlanan sebze püresine tepeleme bir çorba kaşığı kıyma (3 kez çekilmiş) eklenebilir.

 Meyve suyu ve meyve püresi: Elma, şeftali, üzüm, mandalina gibi meyvelerin suları, tercihen püreleri 1-2 tatlı kaşığından başlanarak verilir ve yavaş yavaş arttırılır.

Hazırlanışı: meyveler iyice yıkanır, kabukları soyulur, cam rendede rendelenir. Günde bir veya iki kez öğün aralarında olmak üzere yarım muz veya orta büyüklükte bir meyve verilebilir. Meyve suyu ve pürelerine şeker eklenmemelidir. 

Muhallebi: Genellikle akşam öğünü olarak 18.00-20.00 saatleri asında verilir. Muhallebi tercihen uygun şekilde saklanmış veya taze sağılan anne sütü ile yapılmalıdır. Beslenmesi mama ile tamamlanan veya sadece mama alan bebeklerde muhallebi hazır mamalarla hazırlanabilir. (Bir çay bardağı suda yarım tatlı kaşığı yulaf unu, pirinç unu veya buğday unundan biri iyice çırpılarak pişirilir. Ocaktan indirip ılıyınca, bir çay kaşığı tereyağ ve bebeğinizin yiyebileceği kıvama gelene kadar anne sütü/mama eklenebilir.

Hazır mama (formül süt) ile hazırlanışı: (mama ile beslenen bebeklerde tercih edilebilir) 1 su bardağı su ve yaklaşık 3 tatlı kaşığı pirinç unu karıştırılarak su muhallebisi yapılır. Ateşten indirilir, hafif soğuduktan sonra 6 ölçek hazır mama toz halinde katılır. Gerekirse tel süzgeçten geçirilir.

Kahvaltı: Çocuk yukarıdaki besinlere alıştıktan sonra kahvaltıya başlanır.

 Kahvaltıda suda bekletilmiş beyaz peynir veya lor peyniri, evde yapılmış veya katkısız tam buğday ekmeği, 1 çak kaşığı tereyağı, üzüm pekmezi verilebilir. İlk alıştırma evresinde kahvaltılıklar karışım halinde verilebilir, ancak karışım halinde verilme süresinin mümkün olabildiğince kısa tutulmasında yarar var. Karışım yapıldığı evrede karışım için anne sütü kullanılabilir. 

Yumurta: Katı pişmiş yumurta sarısı çocuk kahvaltıya alıştıktan sonra 1 çay kaşığı olarak beslenme programına eklenir, yavaş yavaş miktarı arttırılır. Bir haftanın sonunda bebek tam bir yumurta sarısını yiyebilir. Yumurta sarısı, alıştırma süresinde katı daha sonra kayısı kıvamında verilebilir. 

Et: Bir tepeleme çorba kaşığı pişmiş kıyma veya orta boy ince bir biftek veya derisiz tavuk eti parçası sebze püresi hazırlanırken içine eklenir.

Tahılla çorbalar: Çocuğa değişik tatları öğretmek açısından 8. aydan mercimek, yoğurtlu yayla, acısız tarhana çorbaları verilebilir. Hazır çorbalar çocuklara verilmemelidir.

Köfte: Baharatsız olarak hazırlanmış ızgara köfte veya terbiyeli-sebzeli köfteler 8. ayda verilebilir.

Pilav, makarna ve dolmalar: 8. aydan sonra yoğurt ile karıştırılarak verilebilir.

Balık (kılçıksız): 8 aydan sonra öğle öğünlerinde püre şeklinde et yerine değiştirilerek verilebilir. Balık haftada 2 kez kılçıksız buğulama veya ızgara balık şeklinde verilebilir. Hamsi, istavrit, uskumru ve palamut gibi yüzeye daha yakın olan balıklar tercih edilmelidir. Metal yoğunluğu açısından dip balıkları (barbun, mezgit, kefal, dil balığı, kalkan, lüfer, levrek vb) önerilmemektedir.

Karaciğer: 8. ayda öğle öğünlerinde et ile değiştirilerek haftada bir kez olmak üzere verilebilir.

Hazırlanışı: Kuzu, koyun veya dana ciğeri kullanılır. Karaciğer az tuzlu suda haşlanır, zarı çıkarılır püre şeklinde sebze püresinin içine eklenir.

Çay: Besleyici değeri olmayan bu içeceğin çocuk beslenmesinde yeri yoktur. Aksine diğer gıdaların ve özellikle demirin barsaktan emilmesini engelleyerek çocuğunuza zarar verebilir.

6 aylık bebek için örnek menü

* Muhallebi akşam yerine sabah öğününde verilebilir.

** Bebek isterse

9 aylık bebek için örnek menü

9-12 AY BEBEK BESLENMESİ

Bu yaşa kadar anne sütünün tamamlayıcısı olan ek besinlerin, bu dönemde çocuğunuz için "Asıl Besin” özelliği taşıdığını unutmayınız.

Bu dönemde yetişkinler için pişirilen ev yemeklerinin çoğunluğu püreler halinde, az baharatlı, az tuzlu olarak bebeğe verilebilir. Bebeğin günde bir kez etli gıda alması yeterlidir.

Bebeğinizi beslemeye başlamadan önce ikiniz de oturun, sakin ve bebeği cesaretlendirecek biçimde onunla konuşun. Davranışlarınız ve konuşmalarınızla onu sıkmayın. Beslemeye başlamadan önce ağzını açmasını bekleyin. Bebeğiniz kendi elleriyle/parmaklarıyla mamasını tutmak isteyebilir, ona bunu yapması için izin verin. Yeme hızını bırakın bebeğiniz kendi ayarlasın. Her gün her şeyi yemek istemeyebilir. Sevmediği besinleri bir süre vermeyin, tekrar aynı besini bebek açken vermeyi deneyin.

12 aylık bebek için örnek menü

• Çocuğunuz her zaman zevkli ve özenli bir yemek ortamı hazırlayınız.
• Her zaman yemekleri soluk borusuna kaçma tehlikesi vardır. Böyle bir durum ile karşılaştığınızda hemen çocuğunuzu baş aşağı çevirin ve sırtına her iki kürek kemiği arasına kuvvetlice vurunuz. Böylece öksürük ile kaçan madde çıkar. Eğer bu başarılı olmazsa yüzünü yere çevirip, boğazını uyararak kusturunuz. Hiçbir zaman elinizi bebeğin ağzına sokmayın.
• Bu dönemde bebeklerin dişleri her gün temiz bir tülbent ile silinmelidir.

1 yaşından önce bebeklere verilmemesi gereken bazı yiyecekler ( gelişimsel hassasiyetler, sindirim sisteminin olgunlaşmamış olması ve alerji riski nedeniyle önerilmez):

1. Bal

• Neden? Botulizm riski taşır. Bebeklerin bağışıklık sistemi, balda bulunabilecek Clostridium botulinum sporlarını etkisiz hale getiremeyecek kadar olgunlaşmamıştır.

2. Tuz

• Neden? Bebeklerin böbrekleri tuzu işlemekte zorlanır. Fazla tuz, böbreklerde zarar oluşturabilir ve su dengesi problemlerine yol açabilir.
• Ne Yapmalı? Yemeklere tuz eklemekten kaçının; doğal tatları kullanmaya özen gösterin.

3. Şeker ve Tatlandırıcılar

• Neden? Gereksiz kalori alımına neden olur, diş çürüklerine yol açabilir ve sağlıksız beslenme alışkanlıklarını teşvik eder.
• Ne Yapmalı? İşlenmiş gıdalar ve tatlılardan kaçının. Meyveler gibi doğal tatlandırıcılar tercih edilebilir.

4. İşlenmiş Gıdalar

• Neden? Yüksek miktarda tuz, şeker, koruyucu ve katkı maddesi içerir. Bebeklerin sindirim ve bağışıklık sistemi için uygun değildir.
• Örnek: Sosis, salam, cips, hazır soslar ve konserve ürünler.

5. İnek Sütü (Tam Yağlı)

• Neden? Bebeklerin bağırsakları, tam yağlı inek sütünü sindirmekte zorlanır. Ayrıca demir eksikliği anemisi riskini artırabilir.
• Ne Yapmalı? İnek sütü yerine anne sütü veya formül mama kullanılmalıdır. İnek sütü, 1 yaşından sonra verilebilir.

6. Yumurta Beyazı

• Neden? Yumurta beyazı, 1 yaşından önce alerjik reaksiyona neden olma riski taşır.
• Ne Yapmalı? Yumurta sarısı, 8. aydan sonra yavaş yavaş tanıtılabilir.

7. Kabuklu Deniz Ürünleri ve Balık

• Neden? Alerji riski yüksektir.
• Ne Yapmalı? Balık, alerji geçmişi olmayan bebeklerde doktor kontrolünde 9. aydan itibaren dikkatlice denenebilir.

8. Fındık, Fıstık ve Bütün Kuruyemişler

• Neden? Boğulma riski oluşturur. Ayrıca alerji riski yüksektir.
• Ne Yapmalı? Ezme şeklinde ve alerji riski göz önünde bulundurularak verilmelidir.

9. Çiğ Sebze ve Sert Gıdalar

• Neden? Çiğ havuç, elma gibi sert gıdalar boğulma riskine yol açabilir.
• Ne Yapmalı? Sebzeleri pişirip yumuşatarak veya püre yaparak sunun.

10. Kafein İçeren İçecekler

• Neden? Çay, kahve gibi kafein içeren içecekler sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
• Ne Yapmalı? Sadece su, anne sütü veya uygun sıvılar verilmelidir.

11. Çiğ veya Az Pişmiş Yumurta ve Et

• Neden? Salmonella gibi gıda kaynaklı enfeksiyon riski taşır.
• Ne Yapmalı? Gıdalar iyice pişirilerek verilmelidir.

12. Balık Karaciğeri Yağı (Fazla A Vitamini İçerir)

• Neden? Fazla miktarda A vitamini, toksik etki yapabilir.
• Ne Yapmalı? Bebeklere özel vitamin takviyeleri doktor önerisiyle kullanılabilir.

1-5 YAŞ ÇOCUK BESLENMESİ

9. aydan sonra çocuğun temel besini olmaktan çıkan anne sütü 12-15 ay arasında en geç 2 yaşında ve anne için uygun olan bir zamanda kesilmelidir. Anne süt kesilirken ailenin diğer bireylerinin çocuk ile daha fazla ilgilenmesi ve anneye yardımcı olması gerekir.

Çocuk 13-14 aylık olduktan sonra kendisi kaşık kullanmalıdır. Aile bireyleri ile sofraya oturan çocuğun ayrı bir tabağı olmalı, neyi ne kadar tükettiğine dikkat edilmelidir.

En sık yapılan hatalardan biri çocuğu yemek suyu ile beslemektir. Hiçbir besleyici değeri olmayan bu beslenme biçimi uygulanmamalıdır.

Bu dönemde de çocuklar 4 öğün beslenmeli, temel besin gruplarını [a) süt ve sütlü gıdalar; b) etler, yumurta ve baklagiller; c) sebze ve meyveler; d) unlu ve nişastalı besinler] yeterli ve dengeli olarak tüketmelidirler.

Genellikle dengeli bir beslenme listesi şu şekildedir:

1. Her gün en az 2 su bardağı süt veya yoğurt verilmelidir. Çünkü bu besinler kemik gelişimi için önemli olan kalsiyum’un en iyi kaynağıdır. İki kibrit kutusu peynirde bir bardak sütteki kadar kalsiyum vardır.
2. Vücutta kan yapımında görevli olan demir’in en iyi kaynağı olan tavuk, balık, yumurta ve kuru baklagillerin bir veya bir kaçından en az iki porsiyon bulunmalıdır. Yumurta, düzenli et yiyen çocuklara gün aşırı, diğerlerine her gün verilebilir. Yumurta rafadan veya katı pişmiş olarak sandviç içinde veya omlet şeklinde de tüketilebilir.

1 porsiyon et = 2 köfte veya 3-4 silme yemek kaşığı kuru baklagil (mercimek, bakla, kuru fasulye).

1. Meyve ve sebzeler, vitaminler açısından zengindir, ayrıca kalsiyum ve demir emilimine de yardımcıdır. Bu yaşta çocuklara 3-4 porsiyon sebze ve meyve verilmelidir. Ancak çocuklar özellikle sebzeler konusunda oldukça seçicidir. Bu nedenle sebzelerin çorbalar, pilav, makarna, börek ve köfteler içine doğrudan konması veya yine pilav, makarna, köfte yanında ek olarak verilmesi sebzelerin daha sevkli ve kolay yenmesini sağlayabilir.

Meyvelerin kabuklu olarak yenmesi bu yaş grubunda sık rastlanan kabızlık sorununun önlenmesine yardımcı olur.

1 porsiyon sebze = 5-6 silme yemek kaşığı sebze yemeği

1 porsiyon meyve = 1 orta boy meyve = ¾ su bardağı meyve suyu

1. Vücudun esas enerji kaynağı olan ekmek ve diğer unlu nişastalı yiyeceklerden günde en az 6 porsiyon yenmesi gerekmektedir. Belirlenen bu miktarın 3 porsiyonu 3 dilim ekmek, diğerleri çorba, pilav, makarna, patates, börek vb şeklinde verilebilir.

1 porsiyon = 5-6 silme yemek kaşığı pilav/makarna veya 1 dilim ekmek

Çocuklara mümkün olduğu kadar erken dönemde kendi kendilerine çatal-kaşık kullanarak yemeleri öğretilmelidir. İlk 3 yaşta çocuklarda çiğneme ve yutma işlevlerinin gelişimi tamamlanmamıştır. Bu nedenle besinler yumuşak bir şekilde verilmelidir. Sert ve taneli besinler kolayca soluk borusuna kaçarak boğulmaya yol açabileceği için verilmemelidir. Fındık, fıstık, kabak ve ay çekirdeği, kuru baklagiller solunum yollarına en sık kaçan maddelerdir.

Çocuklara çay, kahve veya kola verilmesi içerdikleri uyarıcı maddeler nedeni ile onları aşırı sinirli yapar. En iyisi bu içecekleri çocuğa hiç tattırmamaktır.

Her çeşit şeker çocuklara sık verilmemesi gereken yiyeceklerdendir. Yemek aralarında çocuğa şeker vermek, iştahını kapatarak yetersiz beslenmesine yol açtığı gibi ileride görülen düş çürüklerinin de önde gelen nedenidir. Bu dönemde çocuklar ağız ve diş sağlığı konusunda eğitilmelidirler. 1.5-2 yaşına gelen her çocuk bir diş fırçasına sahip olmalıdır. Bu yaşta henüz diş macununa gerek yoktur. Diş macunu kullanmaya 2. yaştan sonra başlanabilir.

2 yaşındaki çocuk için örnek menü

5 yaşındaki çocuk için örnek menü

3 Gün Kuralının Tablo Halinde Gösterimi