Respiratuvar Sinsityal Virus (RSV)
Tüm yaş gruplarında hastalık yapabilen Respiratuvar Sinsityal Virus (RSV), çocukluk çağında da oldukça sık enfeksiyon etkenleri arasındadır. Çocukların çoğu anneden geçen antikorlara rağmen yaşamlarının ilk iki yılında RSV ile enfekte olurlar. İlk kez RSV ile karşılaşan çocuklar çoğunlukla hastalığı aktif olarak yaşarlar. Yaşamın ilerleyen dönemlerinde de yine RSV ile karşılaşıldığında semptomatik olabilen enfeksiyon tekrarları olabilir. RSV çocuklarda genellikle üst solunum yolu enfeksiyonu (gribal enfeksiyon) biçiminde görülse de, %20-30 oranında da alt solunum yolu enfeksiyonlarına (Bronşiolit, Zatürre vb) yol açar. Bir yaş altı çocuklarda alt solunum yolu enfeksiyonlarının en sık nedeni RSV’dir. Dünya Sağlık Örgütü çocuklardaki akut alt solunum yolu enfeksiyonlarının %60’ından RSV’nin sorumlu olduğunu belirtmektedir. Bu oran bir yaş altındaki infantlarda %80’nin üzerine çıkmaktadır. Türkiye’de yapılan bir çalışmada, akut alt solunum yolu enfeksiyonu tanısıyla hastaneye yatırılan iki yaş altı çocuklarda %37,9 oranında RSV pozitifliği saptanmıştır. Dünya genelinde RSV geçiren çocuklarda hastane yatış oranı 0-5 aylık bebeklerde 16,9/1000, 6-11 aylık bebeklerde ise 5,1/1000 olarak hesaplanmıştır. Beş yaş altı çocuklardaki RSV ilişkili yıllık ölüm hızı 66.000/yıl-199.000/yıl arasında değişmektedir.
RSV belirtileri nelerdir?
RSV grip ve nezle bulgularına benzer şikayetlere neden olabilir, prematüre doğanlarda veya bebeklerde huzursuzluk, beslenmeme, sık nefes alma ya da solunum düzensizliklerine neden olabilir. Virüs insandan insana bulaşır. RSV virüsünün bulaşması enfekte salgılar ile doğrudan ve yakın temasla oluşur. Yüzeylerde saatlerce, ellerde ise yarım saatten fazla canlı kalabiliyor. RSV enfeksiyonunun tanısı solunum yolu sekresyonlarında RSV antijenine bakılarak konulur. Bu yaygın olarak kullanılan, hızlı sonuç veren ve %90 oranında doğru sonuç veren bir yöntemdir.
RSV virüsü genellikle kış ve erken ilkbahar aylarında salgınlar şeklinde görülmektedir. Hastalık genellikle Kasım- Aralık aylarında başlamakta, Ocak ve Şubat ayında zirveye ulaşmakta, Nisan ayı sonunda da sona ermektedir.
RSV tedavisi
RSV enfeksiyonları özellikle hassas yaş gurupları olan bebekler ve yaşlılar ile özellikli altta yatan hastalığı olanlarda ağır seyirlidir. Tedavide doğrudan virüse dönük tedavi olanakları oldukça kısıtlıdır. Daha çok destek tedaviler şeklinde ortaya çıkan durumların giderilmesine dönük tedaviler yapılabilmektedir. Oral alım bozulduğunda sıvı kaybının yerine konması, solunumun dikkatle değerlendirilmesi ve oksijen desteği, üst solunum yolu aspirasyonu ve gerekirse solunum cihazına bağlanma uygulanması gerekebilir. Kulak iltihabı veya bakteriyel akciğer enfeksiyonu gelişirse antibiyotik kullanılır. Ağır seyirli vakalarda hastane yatışı gerekebilmektedir. Küçük bebeklerde hastane yatışı gerekliliği daha fazladır.
RSV'den korunmak için neler yapılabilir?
Özellikle prematüre doğmuş, kronik akciğer veya kalp hastalığı olan veya bağışıklık sistemi zayıflamış bir bebek veya küçük çocukla temasınız varsa, aşağıdakileri yaparak bebeğin sağlıklı kalmasına ekstra özen göstermelisiniz:
- Ellerinizi sık sık sabun ve suyla en az 20 saniye yıkayın ve küçük çocukların da aynısını yapmasına yardımcı olun. Sabun ve su yoksa alkol bazlı el dezenfektanı kullanın.
- Yıkanmamış ellerle gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının. Mikroplar bu şekilde yayılır.
- Hasta insanlarla yakın temastan kaçının. Soğuk algınlığı benzeri semptomları olan kişilerle öpüşmek, aynı kapları paylaşmak veya yemek yemek gibi yakın temastan kaçının.
- Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu bir mendille veya gömleğinizin üst koluyla kapatın. Daha sonra mendili çöp kutusuna atın.
- Oyuncaklar, kapı kolları ve mobil cihazlar gibi insanların sık sık dokunduğu yüzeyleri ve nesneleri temizleyin ve dezenfekte edin. RSV bulaşmış kişiler yüzeylere ve nesnelere dokunduklarında, öksürdüklerinde veya hapşırdıklarında mikrop içeren damlacıklar yüzeylere ve nesnelere tutunur.
- Hasta kreş ve okul çağı çocuklarını evde dinlendirin.
RSV için kullanılabilir rutin bir aşı bulunmamaktadır; ancak 29 haftadan küçük doğan yüksek riskli prematürelerde, doğumsal kalp hastalığı ya da kronik akciğer hastalığı olan çocuklarda alt solunum yolu enfeksiyonunu önlemek için pasif immünizasyon yapılmaktadır.